۱- خواندن بدون نوشتن: مطالعه فرآیندی فعال و پویا است و برای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، باید در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند ادا کرد و نکات مهم را یادداشت کرد تا هم با مطلب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز، خصوصاً قبل از امتحان، بتوان از روی نوشته ها مرور کرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجدداً به خاطر سپرد.
۲- خط کشیدن زیر نکات مهم: این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر باشد؛ ولی روش کاملی برای مطالعه نیست چرا که در این روش، بعضی افراد به جای آن که تمرکز و توجه بر روی یادگیری و درک مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط کشیدن روی نکات مهم می گردد.
۳- حاشیه نویسی: این روش نسبت به دو روش قبلی بهتر است؛ ولی باز هم روشی مناسب برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست، ولی می تواند برای یادگیری مطالبی که از اهمیت چندانی برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.
۴- خلاصه نویسی: در این روش، شما مطالب را می‌خوانید و آنچه را درک کرده اید، به‌صورت خلاصه بر روی دفتری یادداشت می کنید که این روش برای مطالعه مناسب است و از روش‌های قبلی بهتر می باشد؛ چرا که در این روش، ابتدا مطالب را درک کرده، سپس آن‌ها را یادداشت می کنید؛ اما باز هم بهترین روش برای خواندن نیست.
۵- کلید برداری: کلیدبرداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نکات مهم است. در این روش، شما پس از درک مطلب، بصورت کلیدی نکات مهم را یادداشت می کنید و در واقع، کلمه کلیدی، کوتاهترین و راحت‌ترین و بهترین و پرمعنی ترین کلمه ای است که با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود.
۶- خلاقیت و طرح شبکه ای مغز: این روش بهترین شیوه برای یادگیری، خصوصاً فراگیری مطالب درسی است. در این روش، شما مطالب را می خوانید؛ پس از درک حقیقی آن‌ها نکات مهم را به زبان خودتان (و نه بصورت جملات کتابی) و به‌صورت کلیدی یادداشت می‌کنید و سپس، کلمات کلیدی را بر روی طرح شبکه‌ای مغز می نویسید؛ درواقع نوشته های خود را به بهترین شکل ممکن سازمانهی می کنید و نکات اصلی و فرعی را مشخص می کنید تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی کتاب، فقط به طرح شبکه ای تولید شده مراجعه کرده و با دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بر روی طرح شبکه‌ای مغز، آن‌ها را خیلی سریع مرور کنید. این روش، درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حدود بسیار زیادی افزایش می دهد و درس خواندن را بسیار آسان می کند و بازده مطالب را افزایش می دهد.
چند توصیه مهم:
۱- حداکثر زمانی که افراد می توانند فکر خود را بر روی موضوعی مترکز کنند بیش از ۳۰ دقیقه نیست؛ یعنی باید سعی شود حدود ۳۰ دقیقه بر روی یک مطلب تمرکز نمود و یا مطالعه داشت و حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه استراحت نمود و مجددا با همین روال شروع به مطالعه کرد.
۲- پیش از مطالعه از صرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید و سپس، چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمایید چون پس از صرف غذای سنگین، بیشتر جریان خون متوجه دستگاه گوارش می شود تا به هضم و جذب غذا کمک کند و لذا خون‌رسانی به مغز کاهش می یابد و از قدرت تفکر و تمرکز کاسته می‌شود؛ همچنین غذاهای آردی مثل نان، و قندی قدرت ادراک و تمرکز را کم می کند و نوشابه های گازدار هم همین طور هستند.
۳- ذهن آدمی با هوش است، اگر یادداشت بردارید مطالب را به سرعت حفظ و به آسانی به یاد می آورد و نیز همزمان نمی توانید هم مطلبی را بنویسید وهم گوش دهید؛ پس حین مطالعه لطفاً یادداشت برداری نمایید.
.زهرا الهیاری مهرآبادی، هنرستان قدس
ناحیه یک شیراز