۱. عوامل جهش زای فیزیکی؛
۲. عوامل جهش زای شیمیایی؛
۳. عوامل جهش زای بیولوژیکال.
عوامل جهش زای فیزیکی عبارتند از: اشعه رادیو اکتیو، امواج الکترومغانطیسی مختلف، اشعه ـ uv و دکل های برقی که میدان الکتریکی ایجاد می کنند.
عوامل جهش زای شیمیایی نیز عبارتند از: فلزات سنگین مانند: یون های جیوه، سرب، کادمیوم، برخی ترکیبات آلی مانند فرمائید، استالدئید، هیدروکربن هایی که تعداد حلقه‌های آن زیاد است مانند پلی آروماتیک هیدروکربن‌ها
(PHA (poly aromatic hydrovarbons
عمده‌ترین عوامل بیولوژیکال:
بعضی باکتری ها، قارچ ها و انگل های میکروسکوپی موادی تولید می کنند که باعث ایجاد جهش می شود؛ قارچ‌ها نیز با تولید انواع افلاتوکسین باعث ایجاد جهش می شوند. اطلاع از این مواد جهش زا و راه های جلوگیری از آلودگی آن ها به بهداشت و سلامت جامعه کمک می نماید؛ برای نمونه پسته خام که یک ماده فوق العاده مغزی برای رشد قارچ است، باعث تولید میزان زیادی افلاتوکسین در آن می شود؛ در نتیجه مصرف پسته قارچ زده باعث ایجاد جهش و در نهایت ابتلا به سرطان در افراد می شود. گفتنی است هرچه مواد مغذی تر باشند، احتمال رشد قارچ ها و انگل‌ها در آن بیشتر است؛ پس باید کنترل نگهداری آنها خیلی بالا باشد.
• نرگس محمدزاده، سرپرست شبانه‌روزی دبیرستان امام خمینی (ره)، منطقه بیضا